Marszałek województwa Olgierd Geblewicz spotkał się 11 lutego 2021 r. z samorządowcami z Drawska Pomorskiego, Kalisza Pomorskiego, Złocieńca, Czaplinka i Wierzchowa. Rozmawiano o rozwoju tych terenów w nowej perspektywie finansowej oraz koncepcji pilotażowego programu interwencyjnego dla Specjalnej Strefy Włączenia. Aby w całości go zrealizować, potrzebne są jednak dodatkowe środki, o które zabiega Samorząd Województwa.
Obecnie w całym kraju trwają konsultacje Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027. Dokument zawierany jest między rządem a Komisją Europejską. Od jego kształtu zależeć będzie, w co Polska zainwestuje fundusze europejskie na lata 2021-2027. Mowa łącznie o 76 miliardach euro, które podzielone będą na programy krajowe oraz na programy regionalne – zarządzane przez marszałków województw. Dla Pomorza Zachodniego wstępna alokacja ma wynieść 1,311 mld euro. To środki na rozwój gospadoraki, w tym tworzenie nowych, dobrze płatnych miejsc pracy, projekty społeczne, ekologiczne, infrastrukturalne.
Brakuje jednak wystarczających pieniędzy na dalszy rozwój obszarów zagrożonych wykluczeniem, w tym obszarów popegeerowskich. To miasta i miasteczka, w których kumulują się deficyty rozwojowe. Region zajmuje trzecie miejsce w Polsce pod względem odsetka powierzchni gmin zagrożonych trwałą marginalizacją i czwarte: pod względem odsetka gmin zagrożonych trwałą marginalizacją i pod względem odsetka ludności w gminach zagrożonych marginalizacją.
– Widzimy, że duża część gmin Województwa Zachodniopomorskiego to obszary o takich samych problemach jak obszary Polski Wschodniej, a nawet czasami warunki są gorsze. Region zajmuje trzecie miejsce w Polsce pod względem odsetka powierzchni gmin zagrożonych trwałą marginalizacją. W poprzedniej perspektywie finansowej przygotowaliśmy pilotażowy projekt, by pozyskać środki na rozwój obszarów problematycznych w regionie. To specjalny program interwencyjny dla Specjalnej Strefy Włączenia, na który przeznaczyliśmy ponad 200 mln euro. Uważamy, że tego typu projekt powinien być twórczo rozwinięty, bo zainwestowane środki przynoszą efekty. Bez twardych inwestycji w infrastrukturę nie rozwiniemy tych terenów, dlatego będziemy zabiegać o dodatkowe 800 milionów euro na równy rozwój wszystkich gmin w regionie – mówił podczas konsultacji Umowy Partnerstwa marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz
Obszary zagrożone marginalizacją znajdują się w tzw. Specjalnej Strefie Włączenia. Zgodnie z ostatnią aktualizacją (2020) obejmuje ona 74 gminy województwa o najbardziej niekorzystnych wskaźnikach rozwoju społeczno-gospodarczego. SSW został opracowany na podstawie sześciu mierników: dostępności do usług publicznych, demografii, infrastruktury technicznej, problemów miejscowości popegeerowskich, potencjału gospodarczego i ubóstwa.
Dodatkowe fundusze w nowej perspektywie mają pomóc w kontynuacji już podjętych – oraz co warto podkreślić dobrze ocenianych przez stronę rządową, jak i europejską – działań. Służyłyby one realizacji trzech celów: aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców, aktywizacji gospodarczej i aktywizacji infrastrukturalnej (w tym poprawy dostępności komunikacyjnej).
Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego podkreśla, że testem na intencje strony rządowej co do faktycznego wsparcia obszarów najsłabszych będzie przede wszystkich sposób przydziału środków . Uważa, że nie można pomocy dla obszarów marginalizowanych, w tym miejscowości popegeerowskich, tak silnie obecnych w najważniejszych krajowych dokumentach strategicznych, sprowadzać do naboru do Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych z alokacją rzędu 250 milionów złotych.
– Jeśli zestawić blisko 200 mln euro na SSW z alokacją Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, a to kwota 250 mln złotych (!) dla gmin z całej Polski, to ten ostatni nie jest z pewnością przełomem. W przyszłej perspektywie finansowej oczekujemy wsparcia, które umożliwi nam kontynuację dotychczasowych działań. Lokalnie wiemy, gdzie kierować konkretną pomoc – ocenia marszałek Olgierd Geblewicz.
W ostatnich latach w województwie zachodniopomorskim na rozwój terenów popegeerowskich, zlokalizowanych w Specjalnej Strefie Włączenia, zostało przeznaczone blisko 200 mln euro, głównie w oparciu o RPO WZ. Pilotażowy program objął m.in. przedsięwzięcia nakierowane na rozwój gospodarczy, w tym na tworzenie nowych miejsc pracy i uzbrajanie terenów inwestycyjnych, projekty infrastrukturalne (drogi, kolej), pilotażowy program transportu na życzenie, programy rewitalizacji oraz służące aktywizacji mieszkańców